اختلافات سیاسی-اقتصادی پاکستان و افغانستان و پیدایی و رشد طالبان

با توجه به یافته های این پژوهش، پاکستان از زمان استقلال در سال 1947 تا به حال، با توجه به اختلافات سیاسی- اقتصادی ای که با افغانستان دارد و تا اکنون هم به صورت لاینحل باقی مانده است، هیچ گاه متمایل نبوده است، در افغانستان، ثبات و امنیت به وجود آید؛ از این رو در سال 1994 پاکستان با فرصتی که به دست آورد، تلاش کرد تا گروهی را در افغانستان سازمان دهی، تجهیز و به قدرت برساند که هماهنگ با سیاست های پاکستان عملکرده و برای رقیبان منطقه ای پاکستان مشکلات را به وجود آرد، و از سوی دیگر جانشین مناسب حکمتیار و گروه های پشتون گرای دیگر، به نفع پاکستان در داخل افغانستان باشد. هم اکنون نیز، این گروه، به عنوان مهم ترین چالش سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی در صحنه تحولات افغانستان خود نمایی می کند. این پژوهش از چهار بخش تشکیل یافته است. در بخش اول، مباحث مقدماتی، چارچوب نظری و کلیات مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم به تحولات 1989-2001 افغانستان پرداخته شده است. در بخش سوم، فرضیه های رقیب و فرعی این پژوهش مورد بحث قرار گرفته است. فرضیه اول پژوهش به عنوان زمینه های داخلی پیدایش و رشد طالبان؛ و فرضیه دومی که در برخی از متون نیز برای پیدایش و رشد طالبان اشاره رفته است؛ یعنی عوامل محیطی منطقه ای و فرامنطقه ای مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. در بخش چهارم فرضیه اصلی پژوهش بر مبنای متغیر اختلافات سیاسی- اقتصادی، با توجه به شاخص بندی صورت پذیرفته بررسی و ارزیابی شده که مشتمل است بر مباحث: الف) مسائل سیاسی؛ یعنی سرحدات و منازعات ارضی، استقلال و تمامیت ارضی، نگرانی امنیتی پاکستان، نفوذگذاری سیاسی و در نتیجه ایجاد حکومت وابسته. و ب) بحث مسائل اقتصادی که دربرگیرنده موضوعات؛ منابع انرژی آسیای میانه و مسیر انتقال آن، بحث وابستگی اقتصادی افغانستان، رونق تجاری پاکستان، منازعات تاریخی بر سر آب ها، منابع اقتصادی تجارت و ترانزیت کالا می باشد. در مجموع، حمایت های پاکستان از طالبان به صورت همه جانبه بوده و می توان گفت: مهم ترین عامل خارجی طالبان، پاکستان بوده است.